Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016

Ένας χώρος πολιτισμού και τέχνης στην Πάτρα, της Κατερίνας Καρούλια.



Ένας χώρος συνάθροισης του χθες και του σήμερα απέναντι από τον Ναό του Αγίου Διονυσίου στην Πάτρα  αναδεικνύει και περιμένει να φιλοξενήσει παραστάσεις, εκθέσεις και δράσεις δημιουργών από όλη την Ελλάδα. Με την βαριά ιστορία του κτιρίου και όσων προηγήθηκαν ιχνηλατεί την τέχνη και παράγει πολιτισμό με την πόλη της Πάτρας για την ίδια την πόλη αλλά και με ανοικτότητα σε όλη την Ελλάδα.
Ότι έπεται είναι ένα αφιέρωμα στον πόλη-χώρο από το patranews.


Πριν από κάποια χρόνια η περιοχή του Αγίου Διονυσίου στην Πάτρα, ήταν μία από τις πλέον υποβαθμισμένες και παράλληλα από τις πιο γνωστές σε όλη την Ελλάδα. Ίσως για τους λάθος λόγους. Εκεί και συγκεκριμένα στην περιοχή του αμαξοστασίου είχαν βρει καταφύγιο εκατοντάδες πρόσφυγες και συχνά-πυκνά η περιοχή φιγουράριζε στους τίτλους των εφημερίδων – τοπικών και μη – λόγω διαφόρων επεισοδίων.

Εκεί, απέναντι από τον Ναό του Αγίου Διονυσίου υπάρχει και ένα κτίριο με μεγάλη ιστορία ανά τους αιώνες.Το Επίκεντρο, που με το κόκκινο χρώμα του αντιστέκεται στον χρόνο. Και τι δεν έχει φιλοξενήσει σε όλα τα χρόνια της ζωής του: από το νομομηχανικό του Δήμου Αχαιοήλιδος στις αρχές του 20ού αιώνα, έως χημείο του κράτους και αποθήκες στρατευμάτων της κατοχής κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αργότερα, την σκυτάλη πήρε η Αγγελική Αντωνοπούλου που μαζί με τον Γαβριήλ Μιχάλη δημιουργούν εκεί την γκαλερί «Επίκεντρο», γράφοντας ιστορία στα εικαστικά πράγματα της Πάτρας. Τα χρόνια πέρασαν, η γκαλερί έκλεισε και το Επίκεντρο γίνεται η δεύτερη σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Η τελευταία παράσταση που φιλοξενήθηκε εκεί από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ήταν το – προφητικό – έργο του Σαρτρ «Κεκλεισμένων των Θυρών» του 2005. 






Και οι θύρες του Επίκεντρου έμειναν κλειστές, μέχρι πριν από τρία χρόνια όταν οι Αντώνης Σκιαθάς και Ίλια Ράγκου αποφάσισαν να το επαναφέρουν στη ζωή ως Επίκεντρο+. Το πιο εμφανές χαρακτηριστικό του; Το έντονο κόκκινο χρώμα που στην τέχνη μεταξύ άλλων συμβολίζει την αγάπη, την ωριμότητα και την ορμή. Και υπάρχουν και τα τρία στοιχεία: αγάπη για την τέχνη, ωριμότητα για να παρουσιαστεί κάτι καινούργιο και ορμή για να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της εποχής. «Με το κόκκινό του χρώμα διαμόρφωσε την αισθητική μιας ολόκληρης περιοχής» μου λέει χαρακτηριστικά ο Αντώνης Σκιαθάς.

Το «δύσκολο» ξεκίνημα

Ο νέος χώρος του Επίκεντρου+ δεν θυμίζει σχεδόν σε τίποτα τον παλιό. Και πώς να τον θυμίζει άλλωστε, καθώς αυτό που ουσιαστικά είχε απομείνει μετά από χρόνια μη χρησιμοποίησής του ήταν απλά τέσσερις τοίχοι. «Μετά το ΔΗΠΕΘΕ υπήρξε μία αγρανάπαυση» αναφέρει ο Αντώνης Σκιαθάς και συνεχίζει: «Αργότερα λεηλατήθηκε, καταστράφηκε και ρήμαξε. Ο χώρος εγκαταλείφθηκε ως ακατοίκητος, και εκεί βρήκαν εστία μετανάστες που για πολλά χρόνια παρέμειναν στην Πάτρα. Αργότερα, διάφοροι «λαθροθήρες» το απογύμνωσαν από ο,τιδήποτε είχε απομείνει, με αποτέλεσμα αυτό που τελικά έμεινε να είναι ο εξωτερικός του σκελετός, τέσσερις τοίχοι».






Και τι αντίκρυσαν όταν πρωτομπήκαν στον χώρο; Δύο στέγες και μία σκαμμένη αυλή. Ακολούθησε ένα «επώδυνο» εξάμηνο από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο του 2013, κατά τη διάρκεια του οποίου, το Επίκεντρο άλλαξε ριζικά, αποκτώντας τις κατάλληλες, σύγχρονες υποδομές που χρειάζεται κάποιος χώρος πολιτισμού.

Παρόλες τις δυσκολίες δεν το έβαλαν κάτω, ούτε απογοητεύτηκαν, καθώς η συγκεκριμένη επιλογή χώρου ήταν συνειδητή. «Επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε ένα σημείο πολιτισμού εδώ, γιατί το Επίκεντρο από μόνο του στη διαχρονία των 30 χρόνων στην Πάτρα, είναι ένα σημείο πολιτισμού» τονίζει ο Αντώνης Σκιαθάς. Και το μέχρι τώρα πολιτιστικό προϊόν που διακονείται εκεί όχι μόνο τους καθιστά άξιους συνεχιστές, αλλά δίνει και άλλες, νέες προοπτικές στην πόλη.

Η ανάπτυξη μιας ολόκληρης γειτονιάς

«Για μας το Επίκεντρο είναι η ανάπτυξη μιας ολόκληρης γειτονιάς και ένα σημείο πολιτισμού, ένας προορισμός πολιτισμού» λέει χαρακτηριστικά ο Αντώνης Σκιαθάς. Και το κατάφεραν καθώς μετά την ενεργοποίηση του Επικέντρου η περιοχή άρχισε να αναπτύσσεται με περαιτέρω χώρους εστίασης και πολιτισμού. «Αυτό μας κάνει περήφανους γιατί στόχος μας είναι να γίνει ο Άγιος Διονύσιος ένα σημείο πολιτισμού, ανάλογο αντίστοιχων εστιών πολιτισμού στην Ευρώπη όπου φιλοξενούνται διάφορες δράσεις» συμπληρώνει.

Μάλιστα το Επίκεντρο+ κατάφερε κάτι αρκετά δύσκολο, για τα δεδομένα της Πάτρας. Να δημιουργήσει ένα σημείο πολιτισμού το οποίο δεν βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, να κινητοποιήσει τους Πατρινούς βγάζοντάς τους από το στενό πλαίσιο του ιστορικού κέντρου και να τους προσφέρει κάτι το διαφορετικό, κάτι το πρωτότυπο.






Άλλωστε ο Αντώνης Σκιαθάς συνηθίζει να αποκαλεί το Επίκεντρο+ ως έναν «Πόλη_Χώρο» και αυτός είναι ο στόχος: η δημιουργία και η λειτουργία ενός χώρου που δεν απευθύνεται σε λίγους ή σε κάποιους, αλλά σε όλη την πόλη. Και αυτό το πέτυχε φιλοξενώντας παραστάσεις και δράσεις που μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις ακόμα και των πιο απαιτητικών.

Παράλληλα, το μπιστρό Baron Rouge  περιμένει τους φιλότεχνους, τους φοιτητές, τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής του Αγίου Διονυσίου και όχι μόνο από τις πρώτες πρωινές ώρες για καφέ έως αργά το βράδυ για το ποτό τους, σε έναν χώρο ξεχωριστής αισθητικής.

Η πρώτη τριετία: Θέατρο, μουσική και λόγος

«Στην κεντρική του σκηνή το θέατρο, η μουσική, ο χορός και ο λόγος δίνουν φωνή σε νέους δημιουργούς αλλά και σε καταξιωμένους» τονίζει ο Αντώνης Σκιαθάς και συνεχίζει: «Ταυτόχρονα πραγματοποιούνται διάφορες δράσεις όπως σεμινάρια θεάτρου, σεμινάρια για παιδιά, χορού κλπ. Ταυτόχρονα ενοποιείται ο χώρος με τη διαμόρφωση τόσο του «μπροστινού» όσο και της πίσω αυλής του, αλλά και με το Baron Rouge, το οποίο συνομιλεί με τον στόχο μας, κάνοντας έναν διάλογο με την αισθητική και τις υπηρεσίες του με τον πολιτισμό και την τέχνη». Άλλωστε εκεί πέρυσι φιλοξενήθηκαν οι εκθέσεις των μελών της Φωτογραφικής Λέσχης Πάτρας «Ηδύφως».

Παράλληλα προστέθηκε και η γκαλερί του Επικέντρου+ που όπως αναφέρει ο Αντώνης Σκιαθάς στόχος είναι να φιλοξενήσει εικαστικές δημιουργίες πατρινών και εν Ελλάδι δημιουργών που να συνομιλούν με άποψη και αισθητική, ενώ μέσα στα πλάνα είναι και οι συνεργασίες με αθηναϊκούς χώρους.

Η πρώτη τριετία κρίνεται άκρως επιτυχημένη καθώς εκεί φιλοξενήθηκαν σημαντικές παραγωγές Πατρινών δημιουργών αλλά και μετακλήσεις, με την ανταπόκριση του κοινού να είναι πολύ μεγάλη. Όπως αναφέρει ο Αντώνης Σκιαθάς: «Αυτή την τριετία έχουν γίνει πράγματα που έχουν να κάνουν με τρία επίπεδα: δικές μας παραγωγές, την παιδική σκηνή και μετακλήσεις». Από τις πιο επιτυχημένες παραγωγές ήταν το περσινό «Ay, Carmela!» με τους Διονύση Βούλτσο και Χρυσούλα Παπαδοπούλου αλλά και η ανατρεπτική κωμωδία «Προσοχή, Άνθρωπος Δαγκώνει». Όμως ο χώρος συνεγάζεται και με Φορείς της πόλης που παράγουν πολιτισμό και θεατρικές παραστάσεις όπως το Καρναβαλικό Κομιτάτο και οι Υποκριτές.




Ένα σημαντικό κομμάτι του Επίκεντρου+ είναι η παιδική του σκηνή, που κάθε χρονιά, προσφέρει στους μικρούς θεατρόφιλους ξεχωριστές συγκινήσεις. Φέτος, μετά τη μεγάλη επιτυχία των δύο προηγούμενων ετών και τη μεγάλη ανταπόκριση του κοινού και των σχολείων της πόλης στις παραστάσεις «Η Σολομώντεια λύση» και «Παραμύθια φύτρωσαν στον κήπο», η Παιδική Σκηνή του θεάτρου Επίκεντρο+ φέτος παρουσιάζει το έργο «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας & ο Κλεομένης» σε μετάφραση και διασκευή του Βασίλη Κουκαλάνι. Μάλιστα η παράσταση όταν ολοκληρώσει την πορεία της στην Πάτρα, αναμένεται να κάνει μία «βόλτα» στην ευρύτερη περιοχή δίνοντας την ευκαιρία σε περισσότερα παιδιά να την απολαύσουν.





Όσον αφορά τις μετακλήσεις, στόχος είναι το να έχουν μια ιδιαίτερη δυναμική, όπως τονίζει ο Αντώνης Σκιαθάς και ανάμεσα σε αυτές που ξεχώρισαν κατατάσσει τον «Ισορροπιστή Αεροσκαφών» του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Πιατά, τη «Νοσταλγό» του Παπαδιαμάντη με την Αριέτα Μουτούση, αλλά και παλαιότερα την «Μήδεια, ένα μανιασμένο ποίημα» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Γιοβανίδη με την Δήμητρα Ματσούκα.

Κορυφαία ωστόσο στιγμή πέρυσι ήταν η «Πόρνη από πάνω» με την Κατερίνα Διδασκάλου, η επιτυχία της οποίας ήταν τόσο μεγάλη που πραγματοποιήθηκαν έξτρα παραστάσεις, ενώ η φετινή θεατρική σεζόν άρχισε και πάλι με την Κατερίνα Διδασκάλου και την «Απολυμένη».

«Δεν ανταγωνιζόμαστε κανέναν»

Αν είναι ένα πράγμα το οποίο ο Αντώνης Σκιαθάς επαναλαμβάνει συνεχώς και υποστηρίζει με ζέση είναι το ότι το Επίκεντρο+ δεν ανταγωνίζεται κανέναν. «Συνομιλεί με όλους τους χώρους που παράγουν πολιτισμού και θέλει να δημιουργηθεί κάτι νέο» μου λέει και συμπληρώνει: «Θα πρέπει να συνομιλήσουμε όλοι οι χώροι τέχνης, δημόσιοι και ιδιωτικοί, και να συγκροτήσουμε μία «ένωση» που θα μπορεί να παράγει πολιτισμό με την πόλη, για την πόλη».

Άλλωστε, η Πάτρα έχει και το πολιτιστικό δυναμικό αλλά και το κοινό.  Ο στόχος είναι η ενεργοποίηση αυτών για να προσφερθεί στην πόλη κάτι πρωτότυπο, κάτι ξεχωριστό. Αυτό δηλαδή που της αξίζει.

Όσον αφορά το τι θα ακολουθήσει; Αυτό είναι έκπληξη. Όπως αρκέστηκε να πει ο Αντώνης Σκιαθάς: «Τον Νοέμβριο το Επίκεντρο+ κλείνει την πρώτη τριετία του και ετοιμάζει πολλά…».


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου